جرم دندان چیست؟
جرم دندان ترکیبی از پلاک‌های میکروبی، ذرات غذا، باکتری‌ها و املاح معدنی بزاق است که به‌مرور زمان روی دندان‌ها و در امتداد لثه انباشته می‌شود. این لایه چسبنده به مرور سخت می‌شود و سطحی را به وجود می‌آورد که باکتری‌ها به‌راحتی روی آن رشد می‌کنند. از آنجا که این جرم‌ها معمولاً در نواحی کمتر قابل مشاهده مثل پشت دندان‌ها یا بین دندان و لثه جمع می‌شوند، بسیاری از افراد متوجه حضور آن‌ها نمی‌شوند تا زمانی که علائمی مانند التهاب لثه، بوی بد دهان یا تحلیل بافت لثه بروز پیدا کند.
علائم وجود جرم روی دندان‌ها
وجود جرم روی دندان‌ها معمولاً با نشانه‌هایی همراه است که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به زرد یا قهوه‌ای شدن دندان‌ها، خونریزی هنگام مسواک زدن، بوی بد دهان، التهاب لثه و حتی لق شدن دندان‌ها اشاره کرد. این علائم، نشان‌دهنده آسیب تدریجی به بافت نرم اطراف دندان و همچنین تخریب مینای دندان در اثر رشد باکتری‌هاست. اگر این وضعیت درمان نشود، می‌تواند به بیماری‌های پیشرفته لثه و در نهایت از دست رفتن دندان‌ها منجر شود.
چرا باید جرم‌گیری انجام دهیم؟
جرم‌گیری دندان نقش کلیدی در پیشگیری از مشکلات جدی دهان و دندان دارد. وقتی جرم‌ها از سطح دندان پاک شوند، فضای رشد باکتری‌ها از بین می‌رود و التهاب لثه به‌تدریج کاهش پیدا می‌کند. همچنین، جرم‌گیری به از بین بردن بوی بد دهان کمک می‌کند، چرا که این بو عمدتاً ناشی از تجمع باکتری‌ها در نواحی جرم‌گرفته است. یکی دیگر از مزایای مهم این فرایند، بازیابی رنگ طبیعی دندان‌هاست. بسیاری از افراد پس از جرم‌گیری متوجه می‌شوند دندان‌هایشان چند درجه سفیدتر شده، بدون اینکه نیازی به بلیچینگ یا مواد سفیدکننده باشد. به طور کلی، جرم‌گیری یک اقدام درمانی، زیبایی و پیشگیرانه به حساب می‌آید.
روش‌های جرم‌گیری دندان
دو روش اصلی برای جرم‌گیری دندان وجود دارد: دستی و اولتراسونیک. در روش دستی، دندانپزشک با ابزارهای مخصوص، جرم‌ها را از سطح دندان می‌تراشد. این روش بیشتر برای جرم‌های سطحی و کم کاربرد دارد. در مقابل، روش اولتراسونیک با استفاده از دستگاهی انجام می‌شود که با ارتعاشات صوتی بسیار ظریف، جرم‌ها را از سطح دندان جدا می‌کند. این دستگاه‌ها همچنین جریان آب تولید می‌کنند که باعث شست‌وشوی محیط دهان و پاک‌سازی بهتر جرم‌ها می‌شود. روش دوم، به‌خاطر سرعت بیشتر، راحتی بیشتر بیمار و اثرگذاری بالاتر، در اغلب کلینیک‌های مدرن دندانپزشکی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
آیا جرم‌گیری دندان درد دارد؟
در اکثر مواقع، جرم‌گیری فرایندی بدون درد است، به‌ویژه اگر جرم‌ها کم و لثه‌ها سالم باشند. اما در شرایطی که التهاب لثه وجود دارد یا جرم‌ها بسیار سفت و قدیمی باشند، ممکن است در حین فرایند جرم‌گیری کمی درد یا حساسیت احساس شود. در این موارد، دندانپزشک از بی‌حسی موضعی استفاده می‌کند تا تجربه‌ای راحت‌تر برای بیمار فراهم شود. پس از جرم‌گیری نیز ممکن است دندان‌ها نسبت به سرما یا گرما کمی حساس شوند، اما این حساسیت معمولاً ظرف چند روز برطرف می‌شود.
عوارض جرم‌گیری دندان
گرچه جرم‌گیری یک اقدام ایمن و مفید است، اما ممکن است برخی عوارض کوتاه‌مدت مانند خونریزی خفیف لثه، حساسیت دندان به دمای سرد یا گرم، یا درد جزئی در ناحیه لثه ایجاد شود. این موارد معمولاً موقتی هستند و با رعایت مراقبت‌های پس از جرم‌گیری، خیلی زود برطرف می‌شوند. در مقابل، انجام ندادن جرم‌گیری به‌موقع می‌تواند عوارضی بسیار جدی‌تر مثل تحلیل لثه، پوسیدگی دندان، و حتی از بین رفتن کامل دندان را در پی داشته باشد.
مراقبت‌های بعد از جرم‌گیری دندان
مراقبت صحیح پس از جرم‌گیری، تأثیر زیادی در جلوگیری از بازگشت سریع جرم دارد. استفاده از مسواک نرم، نخ دندان و دهان‌شویه آنتی‌باکتریال به‌صورت منظم توصیه می‌شود. همچنین بهتر است تا چند روز از خوردن غذاهای سفت، چسبنده یا بسیار گرم و سرد خودداری شود تا لثه‌ها فرصت بازسازی پیدا کنند. مصرف سیگار، قهوه و چای پررنگ نیز در این دوران بهتر است محدود شود، چرا که می‌تواند باعث ایجاد لکه‌های مجدد روی دندان‌ها شود.
جرم‌گیری دندان هر چند وقت یک‌بار باید انجام شود؟
پاسخ این سوال به وضعیت دهانی هر فرد بستگی دارد. به‌طور میانگین، توصیه می‌شود که هر شش ماه تا یک سال یک‌بار برای جرم‌گیری به دندانپزشک مراجعه شود. با این حال، افرادی که به‌دلایل مختلفی مثل مصرف دخانیات، دیابت، خشکی دهان یا استفاده از پروتزهای دندانی، مستعد تشکیل جرم بیشتری هستند، ممکن است نیاز داشته باشند با فواصل زمانی کوتاه‌تری این کار را انجام دهند. تشخیص زمان مناسب جرم‌گیری برعهده دندانپزشک است که با معاینه دقیق می‌تواند بهترین زمان را برای هر فرد تعیین کند.
تفاوت جرم‌گیری با بلیچینگ دندان
بسیاری از افراد تصور می‌کنند جرم‌گیری همان سفید کردن دندان است، در حالی که این دو روش کاملاً متفاوت هستند. جرم‌گیری فرآیندی درمانی است که با هدف حذف پلاک‌ها و رسوبات دندانی انجام می‌شود و در نتیجه آن، رنگ طبیعی دندان‌ها آشکار می‌شود. در مقابل، بلیچینگ یا سفید کردن دندان، فرآیندی زیبایی‌محور است که طی آن با استفاده از مواد شیمیایی، رنگ دندان‌ها چند درجه روشن‌تر از رنگ طبیعی‌شان می‌شود. بنابراین اگر دندان‌هایی زرد و لکه‌دار دارید، ابتدا باید جرم‌گیری انجام شود و سپس در صورت نیاز بلیچینگ صورت بگیرد.پ
برخی به‌دنبال روش‌های خانگی برای کاهش جرم هستند. گرچه هیچ روشی نمی‌تواند جایگزین جرم‌گیری حرفه‌ای شود، اما رعایت برخی نکات می‌تواند در پیشگیری از تشکیل جرم مؤثر باشد. مصرف مواد غذایی سفت مثل سیب و هویج خام، استفاده گاه‌به‌گاه از جوش‌شیرین (با احتیاط)، و شست‌وشوی دهان با محلول آب‌نمک می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، این روش‌ها صرفاً مکمل هستند و نه جایگزین جرم‌گیری.
قیمت جرم‌گیری دندان در ایران
هزینه جرم‌گیری دندان به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ از جمله میزان جرم، تعداد فک‌هایی که نیاز به جرم‌گیری دارند (یک فک یا دو فک)، نوع دستگاه مورد استفاده و موقعیت جغرافیایی مطب دندانپزشکی. در سال ۱۴۰۴، هزینه جرم‌گیری معمولی برای هر فک بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان تخمین زده می‌شود. البته ممکن است در برخی مراکز تخصصی یا در صورت نیاز به پولیش و درمان‌های مکمل، هزینه بیشتر شود. توجه به این نکته مهم است که هزینه جرم‌گیری نسبت به هزینه‌های سنگین درمان بیماری‌های لثه و پروتز دندان بسیار کمتر و مقرون‌به‌صرفه‌تر است.
آیا جرم‌گیری به مینای دندان آسیب می‌زند؟
یکی از باورهای نادرستی که درباره جرم‌گیری وجود دارد، این است که ممکن است به مینای دندان آسیب بزند. در واقع، اگر این کار توسط دندانپزشک حرفه‌ای و با ابزار مناسب انجام شود، هیچ آسیبی به مینای دندان وارد نمی‌شود. حتی می‌توان گفت باقی ماندن جرم روی دندان برای مدت طولانی، آسیب بسیار بیشتری به مینای دندان وارد می‌کند. بنابراین نه‌تنها جرم‌گیری مضر نیست، بلکه اقدامی ضروری برای حفظ ساختار طبیعی دندان به شمار می‌آید.
جایگزین‌های خانگی برای جرم‌گیری دندان
برخی به‌دنبال روش‌های خانگی برای کاهش جرم هستند. گرچه هیچ روشی نمی‌تواند جایگزین جرم‌گیری حرفه‌ای شود، اما رعایت برخی نکات می‌تواند در پیشگیری از تشکیل جرم مؤثر باشد. مصرف مواد غذایی سفت مثل سیب و هویج خام، استفاده گاه‌به‌گاه از جوش‌شیرین (با احتیاط)، و شست‌وشوی دهان با محلول آب‌نمک می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، این روش‌ها صرفاً مکمل هستند و نه جایگزین جرم‌گیری.
برخی به‌دنبال روش‌های خانگی برای کاهش جرم هستند. گرچه هیچ روشی نمی‌تواند جایگزین جرم‌گیری حرفه‌ای شود، اما رعایت برخی نکات می‌تواند در پیشگیری از تشکیل جرم مؤثر باشد. مصرف مواد غذایی سفت مثل سیب و هویج خام، استفاده گاه‌به‌گاه از جوش‌شیرین (با احتیاط)، و شست‌وشوی دهان با محلول آب‌نمک می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، این روش‌ها صرفاً مکمل هستند و نه جایگزین جرم‌گیری.
سوالات متداول درباره جرم‌گیری دندان
آیا جرم‌گیری دندان باعث لق شدن دندان می‌شود؟
خیر. برعکس، جرم‌گیری از لق شدن دندان جلوگیری می‌کند. جرم‌هایی که بین دندان و لثه تجمع پیدا می‌کنند باعث تحلیل لثه و تضعیف بافت نگهدارنده دندان می‌شوند. با برداشتن این جرم‌ها، لثه دوباره در موقعیت طبیعی خود قرار می‌گیرد و سلامت دندان حفظ می‌شود.
چرا بعد از جرم‌گیری دندان‌ها حساس می‌شوند؟
حساسیت دندان‌ها پس از جرم‌گیری کاملاً طبیعی است و معمولاً طی چند روز از بین می‌رود. این اتفاق به این دلیل است که قسمت‌هایی از دندان که قبلاً با جرم پوشیده شده بودند، حالا در معرض مستقیم دمای غذا و نوشیدنی قرار گرفته‌اند.
آیا جرم‌گیری برای همه افراد لازم است؟
بله. حتی افرادی که به‌طور منظم مسواک می‌زنند و نخ دندان استفاده می‌کنند، باز هم با گذشت زمان ممکن است دچار جرم شوند. مراجعه منظم به دندانپزشک برای بررسی وضعیت دندان‌ها و انجام جرم‌گیری در صورت نیاز، برای حفظ سلامت دهان ضروری است.
هزینه جرم‌گیری دندان در درمانگاه دندانپزشکی هدایت چقدر است؟
هزینه دقیق بستگی به وضعیت دندان‌ها، تعداد فک مورد نیاز (یک یا دو فک) و شدت جرم دارد. به‌طور تقریبی هزینه جرم‌گیری معمولی در سال ۱۴۰۴ از حدود ۳۰۰ هزار تومان برای یک فک شروع می‌شود. برای اطلاع دقیق‌تر از تعرفه‌ها میتوانید با پذیرش درمانگاه تماس بگیرید.
آیا می‌توان جرم‌گیری را در دوران بارداری انجام داد؟
بله، ولی با مشورت دندانپزشک. معمولاً انجام جرم‌گیری در سه‌ماهه دوم بارداری ایمن تلقی می‌شود. حفظ سلامت دهان در دوران بارداری اهمیت زیادی دارد و عدم جرم‌گیری می‌تواند منجر به التهاب لثه و عفونت شود که سلامت مادر و جنین را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
نتیجه‌گیری
جرم‌گیری دندان یکی از اساسی‌ترین اقدامات برای حفظ سلامت دهان و دندان است که فواید درمانی و زیبایی متعددی دارد. از جلوگیری از التهاب لثه گرفته تا از بین بردن بوی بد دهان و حتی زیباتر شدن لبخند. با جرم‌گیری منظم، رعایت بهداشت دهان و مراجعات دوره‌ای به دندانپزشک، می‌توان از بسیاری از بیماری‌ها پیشگیری کرد و سلامت و زیبایی دندان‌ها را برای سال‌ها حفظ کرد.
جرم‌گیری دندان در درمانگاه دندانپزشکی هدایت
درمانگاه دندانپزشکی هدایت یکی از مراکز پیشرو در ارائه خدمات تخصصی دندانپزشکی در محیطی مدرن، بهداشتی و با بهره‌گیری از تجهیزات پیشرفته است. بخش جرم‌گیری این مرکز با استفاده از دستگاه‌های اولتراسونیک نسل جدید، جرم‌های سطحی و عمقی دندان را به‌طور کامل و بدون درد پاک‌سازی می‌کند. تیم دندانپزشکان باتجربه در درمانگاه هدایت با بررسی دقیق وضعیت دهانی شما، بهترین نوع جرم‌گیری (معمولی یا عمیق) را انتخاب می‌کنند و در صورت نیاز، اقدامات مکمل مانند پولیش، فلورایدتراپی و آموزش بهداشت دهان نیز ارائه می‌شود.
یکی از ویژگی‌های برجسته درمانگاه دندانپزشکی هدایت، ارائه خدمات با قیمت مناسب و شفاف است. امکان نوبت‌دهی آنلاین، پاسخگویی سریع و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، از جمله مزایایی هستند که این درمانگاه را به انتخاب اول بسیاری از بیماران تبدیل کرده‌اند. چه به دنبال جرم‌گیری دوره‌ای باشید و چه احساس می‌کنید علائمی مثل بوی بد دهان یا التهاب لثه دارید، میتوانید با اطمینان خاطر به درمانگاه هدایت مراجعه کرده و خدماتی حرفه‌ای دریافت کنید.
